انسان از آغاز پیدایش جوامع انسانی، در جستجوی غریزی به دنبال تأمینهای جسمی، اقتصادی، اجتماعی وسیاسی بوده است. باتوجه به همین نیاز بوده که شرکتهای بیمه با ارائه طرحهای متفاوت و ابتکاری متناسب با نیازهای‌جوامع انسانی درپی تأمین و تسهیل این غریزه ثبات مالی و اقتصادی برآمدند تا در زمان بروز حادثه ناگوار، شیرازه‌اقتصاد خانواده‌ها از هم نپاشد و افراد وابسته به شخص متوفی و یا حادثه دیده بتوانند از مزایای این تأمین اقتصادی‌بهره‌مند شوند. نیازهای خانواده در اغلب جوامع بشری با هر درجه‌ای از پیشرفت و تکامل را می‌توان به شرح زیرطبقه‌بندی کرد :
تأمین‌درآمدی‌معین و مشخص‌برای‌افرادیک‌خانواده‌پس‌ازفوت‌نان‌آور خانواده
تأمین درآمدی معین و مشخص برای ایام از کارافتادگی، پیری و بازنشستگی.
بیمه‌های اشخاص (عمر، حادثه، درمانی) یکی از شاخصهای شناخته شده برای سنجش میزان تأمین و رفاه مردم کشورهاست و کشورهایی که افراد آن به فراخور نیاز خود از این تأمین برخوردارند، با اطمینان و اعتماد بیشتری‌در برنامه‌ریزی توسعه و گسترش جامعه خویش مشارکت می‌نمایند.
بیمه‌های عمر در مراحل بدوی خود برپایه اصول علمی و فنی در رابطه با جدولهای حق بیمه و نحوه انتخاب مخاطرات پایه‌گذاری نشده بود و در واقع پیدایش جدول مرگ و میر(۲) نقطه عطفی در تاریخچه بیمه عمر محسوب‌می‌شود و به همین دلیل امروزه بیمه‌گران در زمان گزینش بیمه‌گذاران عوامل زیر را برای قبول یا رد یک پیشنهاد وتعیین حق بیمه مناسب وضعیت سنی و سلامت بیمه‌گذار در نظر می‌گیرند.
۱-سن
در بیمه‌های عمر، سن بیمه‌گذار عامل اصلی تعیین نرخ حق بیمه به شمار می‌رود و به همین دلیل جداول حق بیمه‌با کاربرد جدول مرگ و میر، هزینه‌های بیمه‌گر و نرخ سود حاصل از سرمایه‌گذاری تنظیم می‌شود
۲- جنسیت
در اغلب مناطق جهان به اثبات رسیده است که زنان از عمر طولانی‌تری برخوردارند و متوسط طول عمرشان بیشتراست. بدین جهت در شرکتهای بیمه جداول جمعیتی نیز برحسب مردان و زنان تهیه می‌شود که این جداول در زمان‌محاسبه حق بیمه به کار می‌آید.
۳- وضعیت جهانی
ساختار فیزیکی بدن انسان یکی از عوامل مهم و تعیین کننده در انتخاب و یا رد شخص متقاضی بیمه عمر به‌حساب می‌آید. پیشرفت علم پزشکی و تشخیص پزشکی و آزمایشهای متعددی که انجام می‌شود بیمه‌گر را دروضعیت کاملا مناسبی قرار می‌دهد تا با آگاهی نسبت به پذیرش یک بیمه شده با نرخ استاندارد و یا غیراستاندارد و یااضافه نرخ پزشکی بیمه‌نامه عمر صادر کند.
۴- تاریخچه سلامتی خانواده
بسیاری از آمار و تجربه‌ها نشان داده که عمر طولانی و زیاد یک امر موروثی در خانواده‌هاست. عمرطولانی ممکن است ریشه در توارث و یا محیط و شرایط زیست خانواده داشته باشد. بعضی از بیماریها موروثی است و به همین دلیل علت مرگ والدین و یا سایر اعضای خانواده می‌تواند در زمان پذیرش‌خطر عامل تعیین کننده محسوب شود.
۵- شغل و حرفه
در کشورهایی که شرکتهای بیمه، بیمه‌های عمر گروهی صنعتی را در بازار عرضه می‌کنند، شغل وحرفه بیمه‌گذاران یکی از مهمترین عوامل ارزیابی خطر محسوب می‌شود، زیرا بسیاری از مشاغل اثرات‌ناخوشایند خود را به مرور بر زندگی بیمه‌گذاران نشان می‌دهد، زیرا افرادی که در معادن کار می‌کنند و یاشرایط محیط کارشان مساعد و مناسب نیست در درازمدت با مرگ و میر بیشتری در مقایسه با سایرگروه‌ها روبه‌رو می‌شوند.
صور مختلف بیمه‌های عمر در جهان
جوامع انسانی نیازهای مختلف اقتصادی دارند و با همین دیدگاه شرکتهای بیمه طرحهای متفاوتی‌متناسب با نیاز این جوامع ارائه داده‌اند. آنچه ما در اینجا به آن اشاره می‌کنیم تقسیم‌بندی مختلف‌بیمه‌های عمر است، حال آنکه هریک از نمونه‌های ذکر شده دارای زیر گروههای بسیار متفاوتی است.
بیمه های تمام عمر
بیمه عمرزمانی
بیمه ها مختلط پس انداز
بیمه های مستمری
بیمه ها بازنشستگی
بیمه های عمر گروهی
بیمه‌های تمام عمر
خطر فوت
در این نوع پوشش بیمه‌ای، قرارداد برای تمام مدت عمر بیمه‌گذار بسته می‌شود، و حق بیمه نیز به‌طور سالانه پرداخت می‌گردد. البته می‌توان ترتیب پرداخت حق بیمه را طوری تنظیم کرد که برای تمام‌عمر نباشد، بلکه با رسیدن بیمه‌گذار به سن بازنشستگی خاتمه پیدا کند. سرمایه تعیین شده در صورت‌فوت بیمه شده به وراث قانونی او پرداخت می‌شود.
بیمه عمر دارای انواع دیگری است از قبیل :
بیمه تمام عمر با پرداخت حق بیمه در تمام طول قرارداد
بیمه تمام عمر با پرداخت محدود حق بیمه
بیمه عمر مشترک
بیمه عمر زمانی
بیمه عمر در صورت فوت و یا به اصطلاح دیگر بیمه عمر ساده زمانی، نوعی از بیمه اشخاص است‌که پوشش بیمه‌ای برای مدت معینی ارائه می‌شود سرمایه بیمه در صورت فوت بیمه شده در اثناء مدت‌اعتبار قرارداد قابل پرداخت است و در صورتی‌که بیمه‌شده‌تا پایان قرارداد درقید حیات‌باشد وجهی‌بابت تعهدات بیمه‌گر به بیمه‌گذار پرداخت نخواهد شد. این گونه بیمه‌نامه‌ها برای مدتهای کمتر از یک‌سال و تا چندین سال صادر می‌شود. انواع دیگر بیمه‌های عمر زمانی به شرح زیر می‌باشد:
بیمه‌های عمر زمانی قابل تبدیل
بیمه‌های عمر زمانی با سرمایه نزولی (مانده بدهکار)
بیمه‌های عمر زمانی قابل تمدید
بیمه‌های مختلط پس‌انداز
و به دلیل همین خصوصیت، بیمه‌های مختلط پس‌انداز از رایج‌ترین نوع بیمه‌های عمر محسوب‌می‌شود. این نوع بیمه‌نامه در چند دهه اخیر به علت ارائه پوششهای مناسب در صورت فوت نابهنگام‌بیمه‌گذار برای بازماندگان او و نیز جنبه پس‌اندازی و ذخیره‌سازی آن برای زمانی که بیمه‌گذار در قیدحیات است، از استقبال همگانی برخوردار شده است. این بیمه‌نامه دارای اشکال متفاوتی است که به‌چند نمونه از آن اشاره می‌کنیم.
بیمه‌های پس‌انداز سرمایه‌گذاری
بیمه‌نامه پس‌انداز با کاهش حق بیمه در سالهای اول
بیمه‌نامه پس‌انداز با دو برابر سرمایه در صورت فوت
بیمه‌نامه پس‌انداز با دو برابر سرمایه در صورت حیات
بیمه‌نامه پس‌انداز با حق انتخاب
بیمه‌های مستمری
در بیمه‌نامه‌های مستمری، بیمه‌گر پرداخت مستمری را برای مدت معین و یا تمامی حیات بیمه شده‌تعهد می‌کند. این نوع بیمه‌نامه در کشورهای پیشرفته و مترقی با استقبال و درخواست عامه مردم مواجه‌شده است. به عبارت ساده‌تر بیمه‌های مستمری به کار افرادی می‌آید که در دوران حیات و فعالیت خودسرمایه‌ای را اندوخته‌اند و اینک می‌خواهند حداکثر بهره را از آن بگیرند. معمولا افرادی که نگران حال‌بازماندگان خود نیستند و نمی‌خواهند ارثیه‌ای از خود برجای گذارند و مایل نیستند در دوران پیری وازکارافتادگی با مشکلات مالی مواجه گردند روبه سوی بیمه‌های مستمری می‌آورند.
بیمه‌های مستمری دارای انواع متفاوتی به شرح زیر است :
مستمری با برگشت حق بیمه
مستمری متغیر
مستمری مضاعف
مستمری مخفف
مستمری با فاصله
مستمری بلافاصله
در بیمه‌نامه‌های مستمری، به خلاف بیمه‌های عمر خطر زیستن طولانی بیمه‌گذار براساس جداول‌مرگ و میر تحت پوشش قرار می‌گیرد.
بیمه‌های بازنشستگی
بیمه‌های بازنشستگی خصوصی در کلیه کشورهای پیشرفته و مترقی جهان ریشه در توسعه اقتصادی‌و اجتماعی ساختار قرن بیستم دارد و هدف آن ایجاد پوشش اقتصادی برای تعدادی از انسانهای پیر،مسن و از کارافتاده است. در این روزگار مشکلات تأمین منابع مالی و اقتصادی سالخوردگان مسئله‌ای‌مهم و روبه دامنه‌یابی به شمار می‌رود، اگرچه صرف وجود مشکل نمی‌تواند توجیه کننده پدیده گسترش‌روزافزون این گونه طرحها باشد. باتوجه به این که امکانات کار و فعالیت برای افراد بازنشسته و مسن‌کاهش می‌یابد در حالی که همزمان نیازهای مادی و اقتصادی و درمانی آنها افزایش پیدا می‌کند،بیمه‌های بازنشستگی راه حلی برای تهیه یک درآمد اضافی برای روزگاران پیری و ناتوانی است.
بیمه‌های عمر گروهی
آنچه ما امروز به نام بیمه‌های گروهی می‌شناسیم، یکی از پدیده‌های جدید شمرده می‌شود و بیش از۶۰ تا ۷۰ سال از پیدایش آن نمی‌گذرد. بیمه‌های گروهی طرحی است که براساس آن تعداد زیادی ازمزایای بیمه‌ای استفاده می‌کنند. رشد و توسعه بیمه‌های گروهی در جهان، همزمان با انقلاب صنعتی دراروپا آغاز شد و باتوجه به وامهای رفاهی کارفرمایان و به منظور تأمین کارکنان خود و افراد تحت تکفل‌آنها از ارائه این گونه پوششها توسط شرکتهای بیمه استقبال گردید.
کلیه طرحهای عمر که به طور خلاصه از آنها نام بردیم قابلیت ارائه گروهی را دارند. بیمه‌های گروهی‌دارای نرخ پایین‌ترند و در ضمن اصول و شیوه بیمه‌گری آنها هم سهل‌تر و ساده‌تر است. این گونه‌قراردادها توسط کارفرمایان با بیمه‌گران منعقد می‌شود و مدت آن معمولا یکساله است. نحوه تعیین‌سرمایه بیمه‌ای معمولا به صورت چند برابر حقوق ماهانه، یعنی ۳۰، ۶۰ یا ۱۲۰ برابر آن است.
خطراتی که بیمه‌گر تعهدی در جبران خسارت آن ندارد:
بیمه عمر هم مانند سایر رشته‌های بیمه دارای استثنائاتی است که شامل خطرات زیر می‌شود، مگراین که بین بیمه‌گر و بیمه‌گذار توافق دیگری شده باشد.
خودکشی و یا سعی در خودکشی توسط بیمه شده در طول دو سال اول بیمه‌نامه. دربعضی ازکشورها شرایط بیمه‌نامه این مدت را یک
سال و بعضی ۳ سال ذکر کرده‌اند.
خطر جنگ، شورش، آشوب، بلوا.
فوت ناشی از مشارکت در مسابقات سرعت، پروازهای اکتشافی و اکروباتی.
در این گونه موارد، بیمه‌گر تعهدی در جبران خسارت ندارد و صرفاً به پرداخت ذخیره ریاضی درمورد بیمه‌نامه‌هایی که دارای ذخیره ریاضی است اکتفا می‌کند.